Forum KOŚCIÓŁ UNICKI NA HRUBIESZOWSZCZYŹNIE Strona Główna KOŚCIÓŁ UNICKI NA HRUBIESZOWSZCZYŹNIE
Forum dyskusyjne strony hrubieszowscy-unici.prv.pl
 
 FAQFAQ   SzukajSzukaj   UżytkownicyUżytkownicy   GrupyGrupy   RejestracjaRejestracja 
 ProfilProfil   Zaloguj się, by sprawdzić wiadomościZaloguj się, by sprawdzić wiadomości   ZalogujZaloguj 

Cerkiew neounicka w Polsce (Bizantyjsko - słowiańska)

 
Napisz nowy temat   Odpowiedz do tematu    Forum KOŚCIÓŁ UNICKI NA HRUBIESZOWSZCZYŹNIE Strona Główna -> Historia Katolickiego Kościoła Wschodniego na Chełmszczyźnie (obecnie Greckokatolickiego i Neounickiego)
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
Thomae
Założyciel Forum


Dołączył: 10 Cze 2006
Posty: 126

PostWysłany: Pon Sie 28, 2006 10:51 am    Temat postu: Cerkiew neounicka w Polsce (Bizantyjsko - słowiańska) Odpowiedz z cytatem

Kościół katolicki obrządku (rytu) bizantyjsko-słowiańskiego (inaczej neounicki) narodził się w Polsce w latach 20. XX wieku. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości okazało się, że wielu wiernych Kościoła prawosławnego nie ma swoich kapłanów. Powstanie rytu neounickiego związane było także z próbą odnowienia na terenie byłego zaboru rosyjskiego Cerkwi greckokatolickiej skasowanej w 1875 roku.

Zwolennikiem neounii był ordynariusz podlaski Henryk Przeździecki, który wykorzystał stanowisko Watykanu w sprawie ewengelizowania prawosławnych. Papież Pius XI upoważnił biskupa Przeździeckiego instrukcją Zelum Aplitudinis do "pozyskiwania" wiernych. Biskup podlaski sprawował władzę jurysdykcyjną nad nowym obrządkiem i jego duchownymi. Z czasem podobne pełnomocnictwa uzyskali także inni biskupi kresowi - wileński, piński, łucki i lubelski. Tworzony obrządek określano jako bizantyjsko-słowiański, wschodniosłowiański lub wschodniokatolicki.

Biskup Przeździecki w 1924 r. sprowadził do Polski zakon jezuitów obrządku wschodniego, którzy osiedlili się w Albertynie koło Słonima. Tam też biskup erygował pierwszą parafię.

W 1927 roku wierni 10 parafii prawosławnych na Polesiu zdecydowali się odnowić unię z Kościołem katolickim. Z uwagi jednak na to, że parafie te w swojej liturgii używały obrządku bizantyjsko-słowiańskiego, a nie jak reszta grekokatolików w Polsce rytu bizantyjsko-ukraińskiego postanowiono, że nowe wyznanie pozostanie przy swoich dotychczasowych tradycjach. Tym samym neounici nie weszli w skład Kościoła greckokatolickiego (unickiego), a opiekę nad nimi przejął Kościół rzymskokatolicki. Pod koniec 1927 roku było już 14 parafii obsługiwanych przez 28 księży i skupiających ok. 20.000 wiernych.

W 1931 roku obrządek uzyskał własnego biskupa. Z woli Stolicy Apostolskiej został nim Ukrainiec Mykoła Czarnecki z zakonu redemptorystów. Nie uzyskał on jednak jurysdykcji nad neounią, gdyż rząd polski nie wyraził na to zgody (obrządek nie był wyszczególniony w konkordacie z 1925 r.). Także w 1931 roku jezuici albertyńscy otrzymali od biskupa Adolfa Szelążka seminarium , które później przekształcili w Papieskie Seminarium Wschodnie.

Po II wojnie światowej i zmianie granic parafie neounickie na terenie ZSRR zanikły.

Obecnie w Polsce w obrządku neounickim jest ochrzczonych około 300 wiernych. Istnieje jedna parafia, która znajduje się w miejscowości Kostomłoty. Ryt ma jednego duchownego, którym jest marianin, archimandryta Roman Piętka. Ordynariuszem katolików wschodnich rytu bizantyjsko-słowiańskiego (neounickiego) w Polsce jest prymas Polski, kardynał Józef Glemp.
(pobrano z http://pl.wikipedia.org/wiki/Neounici)
Powrót do góry
Ogląda profil użytkownika Wyślij prywatną wiadomość Wyślij email
kovaliv



Dołączył: 07 Lis 2006
Posty: 4

PostWysłany: Wto Lis 07, 2006 10:47 am    Temat postu: O neounii nieco szerzej Odpowiedz z cytatem

Tekst o neounii zaczerpnięty z Wikipedii jest bardzo oszczędny.
Proponuję uwadze uczestników niniejszego forum fragment z mojego wystąpienia (bez przypisów - gdzieś przepadły) nt. neounii na jednej z konferencji w Uniwersytecie Narodowym "Akademia Ostrogska". Interesuje mnie neounia na terenie diecezji łuckiej.
Proszę o uwagi. Kovaliv.

Kościół katolicki obrządku bizantyjsko-słowiańskiego (neounia) powstał w carskiej Rosji. Oficjalnie został zatwierdzony w maju 1917 roku. Już na początku lat trzydziestych XX wieku rozpadł się wskutek prześladowań ze strony władzy radzieckiej.
Najlepiej ruch neounijny rozwijał się we wschodnich województwach międzywojennej Polski, widziano w nim bowiem najskuteczniejszy sposób na zahamowanie ekspansji ideologii komunistycznej z ZSRR oraz związanie ludności kresowej z państwem polskim i Kościołem katolickim. Ośrodki neounijne Stolica Apostolska utworzyła również w koloniach polskich w Harbinie w Mandżurii, aby dotrzeć na teren Związku Radzieckiego od wschodu. Rozwój rytu neounickiego na wschodnich ziemiach II Rzeczypospolitej związany był z próbą odnowienia na terenie byłego zaboru rosyjskiego Kościoła Grekokatolickiego skasowanego w 1875 roku. Akcja ta, zarówno na ówczesnych „Kresach Wschodnich”, jak i na Dalekim Wschodzie, skończyła się jednak niepowodzeniem.
Dzieje Kościoła katolickiego obrządku bizantyjsko-słowiańskiego są mało znane. Próby opracowania pierwszej monografii tego obrządku podjęła się Florentyna Rzemieniuk , korzystając z bogatego materiału źródłowego, zachowanego w archiwach kościelnych i państwowych. Wśród ukraińskich badaczy problemami związanymi z neounią zajmuje się Nadija Heorhijiwna Stokołos. Jest ona autorem artykułu pt. „Neounia jako eksperyment polityki wschodniej Watykanu w Polsce (1923-1939” . Spod jej pióra wyszła praca doktorska pt. „Transformacje konfesyjno-etniczne w Ukrainie (XIX – pierwsza połowa XX wieku” (Kijów – Równe 2003) , w której dokonała analizy transformacji instytucjonalnych, etnicznych i konfesyjnych, skupiając się przede wszystkim na zjawiskach negatywnych i tragicznych dla Ukraińców na terenie Ukrainy Prawobrzeżnej i na zachodnich ukraińskich ziemiach autochtonicznych i etnicznych w XIX wieku i pierwszej połowie XX stulecia (do 1945 roku). Ks. Jan Szczepaniak dokonał charakterystyki stosunku władz polskich do neounii . Ocena neounii wciąż jest gorącym temat dociekań historycznych .
Zwolennikiem neounii był ordynariusz podlaski Henryk Przeździecki, który wykorzystał stanowisko Watykanu w sprawie ewengelizowania prawosławnych. Papież Pius XI upoważnił biskupa Przeździeckiego instrukcją „Zelum Aplitudinis” do „pozyskiwania” wiernych. Biskup podlaski sprawował władzę jurysdykcyjną nad nowym obrządkiem i jego duchownymi. Z czasem podobne pełnomocnictwa uzyskali także inni biskupi kresowi – wileński, piński, łucki i lubelski. Tworzony obrządek określano jako bizantyjsko-słowiański, wschodniosłowiański lub wschodniokatolicki.
Biskup Henryk Przeździecki w 1924 r. sprowadził do Polski zakon jezuitów obrządku wschodniego, którzy osiedlili się w Albertynie koło Słonima na terenie obecnej Białorusi. Tam też biskup erygował pierwszą parafię neounicką.
W 1927 roku wierni 10 parafii prawosławnych na Polesiu zdecydowali się odnowić unię z Kościołem katolickim. Z uwagi jednak na to, że parafie te w swojej liturgii używały obrządku bizantyjsko-słowiańskiego, a nie jak reszta grekokatolików w Polsce rytu bizantyjsko-ukraińskiego postanowiono, że nowe wyznanie pozostanie przy swoich dotychczasowych tradycjach. Tym samym neounici nie weszli w skład Kościoła Grekokatolickiego (unickiego), a opiekę nad nimi przejął Kościół rzymskokatolicki. Pod koniec 1927 roku było już 14 parafii obsługiwanych przez 28 księży i skupiających ok. 20.000 wiernych.
W 1931 roku obrządek uzyskał własnego biskupa. Z woli Stolicy Apostolskiej został nim Ukrainiec Mykoła Czarnecki z zakonu redemptorystów. Nie uzyskał on jednak jurysdykcji nad neounią, gdyż rząd polski nie wyraził na to zgody – nowy obrządek nie był przewidziany przez konkordat Polski ze Stolicą Apostolską z 1925 roku. Także w 1931 roku jezuici albertyńscy otrzymali od biskupa Adolfa Szelążka seminarium wschodnie w Dubnie, które później przekształcili w Papieskie Seminarium Wschodnie.
Przed II wojną światową na terenie diecezji łuckiej znajdowały się 4 parafie obrządku greckokatolickiego i 11 (+ kilka „organizujących się”) parafii obrządku bizantyjsko-słowiańskiego. Parafie grekokatolickie były w następujących miejscowościach: Antonówka (powiat kostopolski), Oździutycze (powiat kowelski), Powórsk (powiat kowelski) i Żdżary (powiat włodzimierski). Parafie obrządku bizantyjsko-słowiańskiego znajdowały się w następujących miejscowościach: Cechów (powiat horochowski), Dubeczno (powiat kowelski), Gaje Lewiatyńskie (powiat dubieński), Humniszcze (powiat horochowski), Jeziory (powiat łucki), Kraska (powiat kowelski), Kuśkowce Wielkie (powiat krzemieniecki), Łuck (województwo wołyńskie), Miatyn (powiat rówieński), Równe (województwo wołyńskie), Tutowicze (powiat sarneński), Zastawie (powiat rówieński) i Żabcze (powiat łucki) . Chociaż od 1931 roku był biskup Mikołaj Czarniecki wizytatorem apostolskim dla parafii grekokatolickich i obrządku bizantyjsko-słowiańskiego to podlegały one jurysdykcji rzymskokatolickiego biskupa łuckiego Adolfa Piotra Szelążka.
Po II wojnie światowej i zmianie granic parafie neounickie na terenie ZSRR zanikły. Na terenie Polski obecnie w obrządku neounickim jest ochrzczonych około 300 wiernych. Istnieje jedna parafia, która znajduje się w miejscowości Kostomłoty. Ów ryt ma tylko jednego duchownego, którym jest marianin, archimandryta Roman Piętka. Ordynariuszem katolików wschodnich rytu bizantyjsko-słowiańskiego (neounickiego) w Polsce jest prymas Polski, kardynał Józef Glemp.
Powrót do góry
Ogląda profil użytkownika Wyślij prywatną wiadomość
Thomae
Założyciel Forum


Dołączył: 10 Cze 2006
Posty: 126

PostWysłany: Czw Lis 09, 2006 3:55 pm    Temat postu: Odpowiedz z cytatem

Dziękuję za uzupelnienie podjętej myśli.
Powrót do góry
Ogląda profil użytkownika Wyślij prywatną wiadomość Wyślij email
Wazdar



Dołączył: 19 Lis 2006
Posty: 6

PostWysłany: Nie Lis 19, 2006 8:45 pm    Temat postu: Odpowiedz z cytatem

Florentyna Rzemieniuk "Kościół katolicki obrządku bizantyjsko-słowiańskiego (neounia)", Lublin 1999, s. 372.
Powrót do góry
Ogląda profil użytkownika Wyślij prywatną wiadomość
diakon Piotr UKGK



Dołączył: 13 Cze 2006
Posty: 205

PostWysłany: Pią Lut 16, 2007 11:50 pm    Temat postu: Odpowiedz z cytatem

Czy - zwracam się tu do Ks. W.J. Kowalowa, o ile jeszcze tu wpada - udało się ustalić coś nowego w przedmiocie okoliczności śmierci ks. Serafina Horosiewicza z Żabcza?
Powrót do góry
Ogląda profil użytkownika Wyślij prywatną wiadomość Wyślij email
diakon Piotr UKGK



Dołączył: 13 Cze 2006
Posty: 205

PostWysłany: Wto Kwi 08, 2008 7:15 pm    Temat postu: Odpowiedz z cytatem

Cennym źródłem do najnowszych dziejów kostomłockiej "resztówki" po neounii jest obszerna autobiografia kostomłockiego duszpasterza z lat 1967-2007, o. archim. Romana Piętki, MIC:

http://www.cyrylimetody.marianie.pl/ankieta.htm
Powrót do góry
Ogląda profil użytkownika Wyślij prywatną wiadomość Wyślij email
Wyświetl posty z ostatnich:   
Napisz nowy temat   Odpowiedz do tematu    Forum KOŚCIÓŁ UNICKI NA HRUBIESZOWSZCZYŹNIE Strona Główna -> Historia Katolickiego Kościoła Wschodniego na Chełmszczyźnie (obecnie Greckokatolickiego i Neounickiego) Wszystkie czasy w strefie CET (Europa)
Strona 1 z 1
Skocz do:  
Nie możesz pisać nowych tematów
Nie możesz odpowiadać w tematach
Nie możesz zmieniać swoich postów
Nie możesz usuwać swoich postów
Nie możesz głosować w ankietach
Możesz dodawać załączniki na tym forum
Możesz ściągać pliki na tym forum